DEMENCJA I GNIEW: 10 STRATEGII USPOKAJAJĄCYCH
W demencji wybuchy złości są często spowodowane stresem i frustracją związaną z codziennymi zadaniami.
Seniorzy z demencją lub z chorobą Alzheimera mogą z łatwością wpaść we frustrację i stres.
Czasami wydaje się, że wpadają w złość z byle jakiego powodu, bo upuścili kapelusz.
Najprawdopodobniej nagle osiągają punkt krytyczny w związku z nagromadzoną frustracją spowodowaną codziennymi zadaniami.
Może to być główną przyczyną agresywnego zachowania lub wybuchów złości.
Aby zmniejszyć te napady gniewu, potrzebują pomocy w zredukowaniu stresu i uczucia przytłoczenia.
Dlaczego występuje złość w demencji?
Kiedy ktoś ma demencję jego zdolność do dobrego funkcjonowania w świecie spada.
Zadania, które my uważamy za proste, takie jak np. mycie zębów, wykonywane niemal automatycznie są w rzeczywistości dość złożoną sekwencją działań.
Osobie z demencją może być trudno zapamiętać wszystkie kroki i odpowiednio je uporządkować.
Na przykład do mycia zębów potrzeba wykonać ciąg działań:
- Wejdź do właściwej łazienki (tej ze szczoteczką do zębów)
- Znajdź przełącznik i włącz światło
- Znajdź właściwą (swoją) szczoteczkę do zębów
- Zlokalizuj pastę do zębów
- Zdejmij nasadkę pasty do zębów
- Nałóż odpowiednią ilość pasty na szczoteczkę do zębów
- Zakręć pastę do zębów i odłóż ją na swoje miejsce
- Włóż szczoteczkę do zębów (z pastą) do ust i delikatnie szczotkuj każdą powierzchnię zęba
- Wypluj pastę do zębów
- Dokładnie wypłucz usta wodą – wypluj, nie połykaj
Więc nawet proste zadanie nie jest takie proste !!!!!
Kiedy już to rozłożymy na pojedyncze komendy, mycie zębów staje się o wiele prostsze, niż mogłoby się na początku wydawać.
Osoba z demencją najczęściej ma problem z uszeregowaniem tych najmniejszych kroków, które składają się na wiele z głównych zadań.
Jeśli najbardziej podstawowe części dnia są trudne i przytłaczające, wtedy łatwo o frustrację. Kiedy osoba z demencją musi wykonać jeszcze jedną „prostą” codzienną czynność, może to wywołać wybuchy złości.
Na przykład, przypomnij sobie kiedy miałeś wyjątkowo stresujący dzień i ktoś przyszedł do ciebie z prostą prośbą, a ty wtedy straciłeś panowanie nad sobą – czyż to nie była ta ostatnia mała kropla, który przechyliła czarę goryczy ?
Tak często dzieje się z seniorami z demencją.
Ponieważ ich świat staje się coraz bardziej zagmatwany i trudny w nawigacji nie trzeba wiele, aby osiągnąć to uczucie „ostatniej kropli” i zareagować gniewem.
Poniżej dzielimy się 10 sposobami na ułatwienie funkcjonowania i zmniejszenie stresu codziennego życia seniorów z demencją.
10 sposobów na zmniejszenie gniewu w demencji
- Zaakceptuj ich ograniczenia
Unikaj popychania seniorów z demencją poza ich własne granice możliwości oczekując, że będą robić rzeczy, które są już dla nich za trudne.
Jeśli odmawiają zrobienia czegoś, to nie dlatego, że są leniwi lub nie chcą pamiętać. Ich mózgi zawodzą i tracą podstawową wiedzę i umiejętności potrzebne do wykonania tych niegdyś łatwych zadań.
Zaakceptuj to, gdzie są teraz i pracuj z umiejętnościami, które zachowali do dnia dzisiejszego. Dostosuj swoje wymagania w stosunku do nich i w razie potrzeby modyfikuj je na bieżąco, ponieważ rzeczy nieuchronnie się zmieniają.
- Ogranicz złożone decyzje
Dokonywanie wyborów dotyczących każdej poszczególnej części dnia nie jest konieczne, ale są pewne decyzje, które senior z demencją może nadal podejmować.
Celem nie jest odebranie im prawa wyboru, ale takie uproszczenie tego procesu, żeby dokonanie wyboru było łatwiejsze. Pozostawienie zbyt wielu opcji wyboru jest przytłaczające i zbyt trudne.
Na przykład: kiedy się ubieracie, rozłóż wszystkie potrzebne ubrania, ale zaoferuj wybór między dwoma koszulami – czerwoną czy niebieską?
W ten sposób senior nadal uczestniczy w procesie wyboru, ale nie będzie musiał znajdować i wybierać wszystkich innych potrzebnych jemu elementów garderoby.
Podobnie przy wyborze jedzenia możesz zaoferować wybór: czy chciałbyś dziś zupę pomidorową czy ogórkową, albo na jaką kanapkę masz dziś ochotę – kanapkę z szynką czy z żółtym serem?
O wiele łatwiej jest odpowiedzieć na tak zadane pytanie niż na ogólne pytanie: „Co chcesz dziś na obiad?”
- Zwolnij
Jesteśmy przyzwyczajeni do poruszania się w „normalnym” tempie, ale to dlatego, że nasze mózgi są w pełni funkcjonalne i mogą szybko przetwarzać informacje i myśli.
Kiedy ktoś ma demencję, te procesy poznawcze znacznie spowalniają.
Dlatego osoba z demencją potrzebuje dużo więcej czasu na myślenie, mówienie lub podejmowanie działań.
Aby zmniejszyć stres i pozwolić jej odnieść sukces, nie poganiaj jej przez codzienne życie.
Zdejmij presję i pozwól jej poruszać się we własnym tempie – nawet jeśli wydaje ci się to bardzo wolne.
- Utrzymuj spokój i ciszę w otoczeniu
Przebywanie w hałaśliwym, tętniącym życiem otoczeniu może przytłoczyć zmysły i utrudniać myślenie, zwłaszcza gdy ktoś ma demencję.
Czy zauważyłeś, że wszyscy potrzebujemy ciszy i spokoju, kiedy próbujemy myśleć?
Na przykład, jeśli jedziesz w nieznane miejsce, automatycznie ściszasz radio, aby móc się skoncentrować. Większość uczniów/studentów szuka cichych miejsc, takich jak biblioteki, kiedy muszą nauczyć się nowych, złożonych pojęć.
Dla osoby z chorobą Alzheimera lub demencją codzienne zadania stają się trudne i wymagają dodatkowego namysłu i koncentracji.
Kiedy dodasz do tego hałas, zbyt wiele bodźców lub ścisk ludzi, krzyki dzieci lub ich bieganie wokół to naturalne, że poczują się sfrustrowani i zestresowani.
- Traktuj ich z szacunkiem
Każdy, bez względu na wiek czy umiejętności, chce być traktowany z szacunkiem. Seniorzy z demencją nie są inni.
Nawet jeśli zmagają się z prostymi decyzjami lub codziennymi zadaniami, istnieje wiele sposobów, aby ułatwić im życie, jednocześnie okazując szacunek.
Dobrym sposobem na to jest oferowanie uproszczonych wyborów, takich jak wspomniana powyżej czerwona lub niebieska koszula.
W ten sposób nie wydajesz rozkazów i nie oczekujesz ich wykonania. Pomagasz swojemu seniorowi podejmować decyzje w sposób, który odpowiada jego aktualnym możliwościom.
- Polegaj na rutynie
Rutyna zmniejsza ilość myślenia i liczbę decyzji, które należy podejmować każdego dnia.
Na przykład nie musimy zastanawiać się o której godzinie zjeść śniadanie, bo jemy zawsze około 8 rano, po wstaniu i umyciu zębów.
Rutyna jest szczególnie przydatna dla seniorów z demencją, ponieważ zmniejsza liczbę rzeczy, o których muszą pamiętać lub myśleć.
Stały porządek dnia, przewidywalność kolejnych czynności jest dla seniora znacznie mniej stresująca, niż gdyby każdy dzień był pełen nowych wyzwań takich jak na przykład polowanie na szczoteczkę do zębów za każdym razem, gdy jej potrzebuje.
Umieszczanie przedmiotów w tych samych miejscach i wykonywanie tych samych czynności o tej samej porze dnia oznacza, że wiedzą gdzie się znajdują i co się wydarzy.
- Mów powoli, wyraźnie i prosto
Choroba Alzheimera i demencja wpływają na zdolność mózgu do przetwarzania i wyszukiwania informacji.
Krótkie, bezpośrednie komunikaty zawierające tylko jedną myśl w zdaniu są łatwiejsze do zrozumienia.
Celem jest sprawienie, aby senior miał mniej informacji do przetworzenia i do zapamiętania. Jeśli wydajesz instrukcje, to niech dotyczą one tylko kolejnego kroku. Jeśli dzielisz się informacjami, niech dotyczą jednej myśli.
Używaj mniej słów, mów powoli i wyrażaj się w pozytywnie i w spokojnym tonie, aby komunikacja była łatwiejsza i mniej frustrująca.
- Unikaj zmęczenia
Przemęczenie nie jest dobre dla nikogo, ale na seniorze z demencją może wywrzeć jeszcze większą presję.
Tak jak my wszyscy bardziej irytujemy się, gdy jesteśmy wyczerpani, tak samo osoba z demencją jest bardziej narażona na wybuch gniewu, gdy jest zmęczona.
Weź to pod uwagę planując jej dzień, wyjście poza dom, czy inne pozarutynowe czynności.
- Zmniejsz lub wyeliminuj ból i dyskomfort
Osoby z demencją często doświadczają bólu lub poważnego dyskomfortu, zwykle spowodowanego powszechnymi schorzeniami.
Jak można się spodziewać ktoś kto cierpi, może być zły, poirytowany lub reagować agresywnie.
Niestety u osób z demencją zdolność rozpoznawania tego, co dzieje się w ich ciele i komunikowania swoich potrzeb maleje wraz z postępem choroby.
Obserwując oznaki nieleczonego bólu lub potrzeb fizycznych, tj pójście do łazienki lub podrażnienie skóra, możesz pomóc i w znaczny sposób zmniejszyć lub wyeliminować ból lub dyskomfort.
- Pomóż im odnieść sukces
Kiedy zadanie jest zbyt trudne powoduje frustrację i stres.
Odpowiedzią nie jest zmuszanie seniora do zaprzestania robienia czegokolwiek samodzielnie. To tylko sprawi, że poczują się gorzej. Zamiast tego znajdź sposoby na modyfikację działań tak, aby senior odniósł sukces.
Na przykład, jeśli ma problem z krojeniem/drobnieniem jedzenia podczas posiłków, rozważ podanie potraw, w których jedzenie jest już pokrojone na mniejsze kawałki.
Jeśli starsza osoba ma problem z zawiązaniem butów, jednym z pomysłów jest zmiana butów na łatwe do wsunięcia ale bez sznurowania lub zapinane na rzepy.
Kąpiel to kolejny dobry przykład. Podobnie jak w przypadku mycia zębów, kąpiel lub wzięcie prysznica obejmuje wiele następujących po sobie czynności. O wiele łatwiej jest im odnieść sukces, jeśli pomożesz rozkładając ręcznik, grzebień i świeże ubrania. Następnie włącz grzejnik w łazience i uruchom wodę o komfortowej temperaturze.
Teraz senior będzie musiał wykonać mniej kroków, a kąpiel stanie się łatwiejsza i przyjemniejsza.