Jak radzić sobie z nieodpowiednim zachowaniem seksualnym w chorobie Alzheimera?

Niestosowne zachowania seksualne w demencji są trudne do opanowania, a jednocześnie są niepokojące, szczególnie wtedy gdy ktoś choruje na Alzheimera lub demencję. Może to być jedno z najtrudniejszych zachowań do opanowania i są trudnym wyzwaniem dla opiekunów, którzy czują się niekomfortowo, są zakłopotani lub przestraszeni.

Poniżej wyjaśniamy, co powoduje takie zachowanie oraz prezentujemy 9 porad, które pomogą  poradzić sobie z tym problemem, a także podajemy wiele pomysłów i przykładów.

Co powoduje niewłaściwe zachowania seksualne w demencji?

Może wydawać się dziwne, że ktoś kogo kiedyś znałeś jako osobę zachowującą się zawsze stosownie i z ogromną kulturą, nagle zaczyna wykazywać niewłaściwe zachowania seksualne.

Najważniejszą rzeczą jaką należy zrozumieć jest fakt, że tego typu zachowania są spowodowane uszkodzeniem mózgu i podopieczny nie zachowuje się tak celowo. Demencja wpływa na te części mózgu, które kontrolują zdolność danej osoby do kontrolowania własnych reakcji. Dlatego tak ważne jest, aby nauczyć się odwracać uwagę i przekierowywać ją na bardziej odpowiednie czynności.

Osoba z demencją może zachowywać się w sposób niestosowny seksualnie w stosunku do swojego współmałżonka, własnych dzieci, opiekunów zawodowych lub osób obcych. Podopieczny może być zdezorientowany co do tożsamości danej osoby lub może całkowicie zapomnieć, że w ogóle ma współmałżonka. Może się też złościć lub denerwować, jeśli poczuje się odrzucony.

Niestosowne zachowania seksualne mogą być spowodowane potrzebą powrotu do intymności, potrzebą poczucia komfortu lub po prostu znudzeniem. Czasami osoby z demencją mogą nawet publicznie rozebrać się lub masturbować. Może to być spowodowane dezorientacją – nie wiedzą, że nie są w prywatnym miejscu. Może też to wynikać z poczucia dyskomfortu lub potrzeby skorzystania z toalety.

9 metod na poradzenie z niewłaściwymi zachowaniami seksualnymi w chorobie Alzheimera

Każda osoba będzie inaczej reagować na te podpowiedzi i działania. Dlatego też zamieściliśmy wiele różnych sugestii i wskazówek – eksperymentuj, aby sprawdzić, które z nich sprawdzą się w przypadku twojej bliskiej osoby.

1. Kontroluj nieodpowiednie zachowanie, gdy już do niego dojdzie

• Zachowaj spokój i cierpliwość.
• Delikatnie, ale stanowczo powiedz tej osobie, że jej zachowanie jest nieodpowiednie.
• Dopasuj język ciała do słów – marszcz brwi i potrząsaj głową. Osoby z demencją lepiej radzą sobie z odczytywaniem sygnałów niewerbalnych.
• Utrzymuj spójne, stanowcze granice. Nie zachęcaj przypadkowo do niewłaściwego zachowania, wysyłając mieszane sygnały, np. raz krótko pozwalając na dane zachowanie, a następnym razem reagując negatywnie. Bądź konsekwentnie stanowczy za każdym razem, mówiąc „Nie, przestań. Nie podoba mi się to” lub „Przestań, to nie jest w porządku”.
• Odwróć uwagę seniora i przekieruj ją na pozytywne działania. Aby odwrócić uwagę, zadaj pytanie, włącz telewizor lub zaproponuj coś do jedzenia. Aby przekierować uwagę, włącz muzykę, którą lubi, idźcie razem na spacer, przypomnij jego ulubione hobby.
• Poprowadź seniora w inne miejsce. W ten sposób odsuniesz go od tego, co wywołuje nieodpowiednie Poprowadź go do zacisznego obszaru jeśli jesteście w publicznym miejscu lub do sypialni w domu.
• Jeśli nic innego nie zadziała, zaszokuj go nieco, podnosząc głos i stanowczo mówiąc „Nie!”. Chwyć go za ręce i umieść je z powrotem na kolanach. Patrz mu w oczy, marszcz brwi i potrząsaj głową, aby dać im do zrozumienia, że to zachowanie nie będzie tolerowane.

2. Wyjaśnienie zachowań seksualnych wobec innych osób.

•  Poinformuj rodzinę, przyjaciół i gości z wyprzedzeniem, że może dojść do nieodpowiedniego zachowania lub uwag o charakterze seksualnym i że jest to spowodowane uszkodzeniami mózgu spowodowanymi chorobą Alzheimera lub demencją.
• Poproś spokojnie innych dorosłych o wybaczenie tego zachowania lub doradź im, aby się nieco odsunęli.
• Zachowaj trochę przestrzeni pomiędzy osobą starszą a innymi ludźmi. Kiedy wprowadzasz ją do pokoju, zostaw wystarczająco dużo miejsca, aby nie mogła łatwo kogoś dotknąć, zwłaszcza jeśli ma tendencję do chwytania.

3. Zidentyfikuj czynniki wywołujące i spróbuj zapobiec rozpoczęciu nieodpowiedniego zachowania

• Zajmij jego ręce zabawą z wykorzystaniem różnych przedmiotów lub zabawkami
• Zapewnij alternatywę dla przytulania – miękki koc, pluszowe zwierzątko lub lalka mogą zaspokoić potrzebę dotyku.
• Nuda może również powodować zachowania seksualne. Zadbaj o to, by starsza osoba była zajęta różnymi typami aktywności.
• Prowadź dziennik nieodpowiednich zachowań, aby ustalić, co je wywołuje. Możesz zauważyć, że mama podnosi spódnicę, a tata dotyka się, kiedy muszą skorzystać z łazienki.

4. Utrudnij ściąganie ubrań

• Aby zapobiec spontanicznemu rozbieraniu się, zaopatrz się w specjalnie zaprojektowane ubrania, które zamykają się z tyłu, tak aby trudno było samodzielnie się rozebrać.

5. Porozmawiaj z lekarzem, pielęgniarką lub innym pracownikiem służby zdrowia

• Porozmawiaj z lekarzem, pielęgniarką lub innym pracownikiem służby zdrowia. Być może będą oni w stanie ustalić, co jest przyczyną takiego zachowania i jak je zwalczać.

6. Zdaj się na zaufaną osobę z rodziny lub przyjaciół

• Rozważ rozmowę z zaufanym członkiem rodziny lub przyjacielem. Dzięki temu zyskasz sojusznika w swoim otoczeniu, który będzie świadomy tego, co się dzieje i będzie mógł zapewnić Ci wsparcie emocjonalne.

7. Dołącz do grupy wsparcia dla opiekunów

• Nie jesteś sam w radzeniu sobie z tak delikatnymi kwestiami. Grupy wsparcia dla opiekunów są doskonałym źródłem wsparcia. Jeśli krępujesz się mówić o seksie osobiście, być może będzie ci wygodniej w internetowej grupie wsparcia.

8. Małżonkowie mogą dostosować swoje relacje i znaleźć inne sposoby na zaspokojenie potrzeby bliskości.

• Seks między tobą a twoim małżonkiem cierpiącym na demencję to złożony temat. Ważne jest, by zdawać sobie sprawę, że pragnienia i popęd seksualny mogą się zmienić u obojga z was.
• W początkowym okresie należy zachęcać współmałżonka do rozmowy o swoich uczuciach i podkreślać wartość waszego związku z seksem lub bez niego. Pomocny w tych rozmowach może być także terapeuta.

Dodatkowe wskazówki dla małżonków:

• Zapewniajcie sobie dodatkową dawkę otuchy i uwagi fizycznej poprzez takie czynności, jak przytulanie się podczas oglądania telewizji, głaskanie lub masaż, wspólny taniec.
• Okazywanie uczuć poprzez dotykanie lub całowanie może również dać komfort i poczucie bezpieczeństwa, które wynikają z przebywania z osobą, której się ufa.
• Jeśli jest to dla was właściwe, rozważcie możliwość oddzielnego miejsca do spania.

9. Przygotuj się na zachowania seksualne w domach opieki

• Zapytaj pracownika domu pomocy społecznej o zasady dotyczące relacji i zachowań seksualnych. Szczególnie ważne jest omówienie zasad dotyczących wykorzystywania seksualnego i zdolności podopiecznego do wyrażenia świadomej zgody.