You are currently viewing Leki nasilające objawy demencji i zwiększające ryzyko demencji

Powszechnie dostępne na receptę i bez recepty leki zwane antycholinergicznymi mają skutki uboczne, które mogą pogorszyć istniejące objawy choroby Alzheimera lub demencji.

Ten rodzaj leków może nawet powodować objawy podobne do demencji u osób bez zaburzeń poznawczych.

Poniżej szerzej omawiamy następujące zagadnienia:

  • Dlaczego te leki powodują objawy demencji?

  • W jaki sposób zwiększają one ryzyko wystąpienia demencji ?

  • Które leki są lekami antycholinergicznymi ?

  • Częste poznawcze i fizyczne efekty uboczne stosowania tych leków

  • Co robić, jeśli Twój senior przyjmuje obecnie te leki?

Dlaczego leki antycholinergiczne powodują objawy demencji?

Leki przeciwcholinergiczne blokują acetylocholinę – neuroprzekaźnik (substancję chemiczną mózgu), która jest wykorzystywana do uczenia się, zapamiętywania i funkcjonowania mięśni, dzięki czemu wpływają na przekazywanie sygnałów w układzie nerwowym.

O neuroprzekaźnikach można myśleć jak o posłańcach, którzy przenoszą polecenia w obrębie mózgu i z mózgu do reszty ciała. 

U starszych osób jest już mniej tych posłańców, ponieważ z wiekiem nasze ciała produkują mniej tego neuroprzekaźnika. Ponadto blokowanie go za pomocą leków jeszcze bardziej utrudnia dostarczanie poleceń. 

Jeśli polecenia nie są dostarczane, mózg i ciało nie będą w stanie normalnie pracować. Powoduje to pogorszenie objawów demencji lub nawet rozpoczęcie ich pojawiania się u seniorów u których nie stwierdzono demencji.

Leki antycholinergiczne mogą zwiększać ryzyko demencji o 54%.

Seniorzy, którzy nie mają stwierdzonej Choroby Alzheimera lub demencji, nadal muszą uważać na leki antycholinergiczne.

Dzieje się tak dlatego, że leki te mogą zwiększać ryzyko rozwoju demencji w przyszłości.

Naukowcy z Uniwersytetu East Anglia przeanalizowali dane pochodzące z brytyjskiej bazy danych (Clinical Practice Research Database) dotyczącej ponad 40 tys. pacjentów w wieku od 65 do 99 lat, u których pomiędzy kwietniem 2006 a lipcem 2015 rozpoznano demencję i porównali je z danymi ponad 280 tys. osób bez rozpoznanej demencji. Przeanalizowano również ponad 27 milionów recept.

To największe z dotychczas przeprowadzonych badań dotyczących związku leków antycholinergicznych z demencją. Wcześniejsze prace wskazywały, że taki związek istnieje, ale nie pozwalały sprecyzować, o które dokładnie klasy leków chodzi.

Badanie wykazało, że u osób, które przyjmowały leki antycholinergiczne przez trzy lub więcej lat (lub w dużych dawkach przez krótszy czas) ryzyko wystąpienia demencji było o 54% większe.

Jak się okazało, pacjenci przyjmujący duże ilości leków antycholinergicznych z powodu depresji (głównie amitryptylina), choroby Parkinsona (procyklidyna) czy problemów z pęcherzem (oksybutynina) częściej zapadają na demencję. Leczenie tymi antycholinergikami przez rok lub dłużej wiązało się z ryzykiem wyższym o około 30 proc.

Które leki są antycholinergiczne?

Może Cię zaskoczyć fakt, że do leków antycholinergicznych należą pozornie nieszkodliwe leki dostępne bez recepty, takie jak np. leki przeciwhistaminowe.

Warunki medyczne obejmują szeroką gamę wspólnych problemów, takich jak nadaktywny pęcherz, problemy ze snem, kaszel, przeziębienia, alergie, problemy z zachowaniem, zaburzenia nastroju, choroba lokomocyjna, przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) i choroba Parkinsona.

Lista ta może nie zawierać wszystkich schorzeń i leków, ale jest dobrym początkiem, by dowiedzieć się, czy któryś z leków przyjmowanych przez twoją starszą osobę jest antycholinergiczny.

Najczęstsze działania uboczne związane z lekami antycholinergicznymi

Oprócz blokowania neuroprzekaźników, leki antycholinergiczne mają również działania niepożądane.

Poznawcze działania niepożądane obejmują:

  •     Dezorientację

  •     Problemy z pamięcią krótkotrwałą

  •     Problemy z rozumowaniem

Do fizycznych działań niepożądanych należą:

  •     Niewyraźne widzenie (rozszerzają się źrenice)

  •     Senność

  •     Łatwe przegrzewanie się

  •     Suchość w ustach

  •     Spowolnienie perystaltyki jelit – Zaparcia 

  •     Zatrzymanie moczu

Te działania niepożądane mogą pogorszyć istniejące objawy demencji lub sprawić, że osoba bez problemów poznawczych będzie się zachowywać tak, jakby miała chorobę Alzheimera lub demencję.

Co robić, jeśli Twój senior przyjmuje już leki antycholinergiczne?

  • Ważne: NIGDY nie należy rozpoczynać, kończyć ani zmieniać dawkowania żadnych leków bez zasięgnięcia porady lekarza – może to spowodować poważne problemy zdrowotne.

  • Pierwszym krokiem jest jak najszybsze omówienie z lekarzem wszelkich obaw związanych z przyjmowaniem leków. Poproś go o wyjaśnienie ryzyka w stosunku do korzyści oraz o wydanie zaleceń co do stosowania.

  • Ponieważ wielu seniorów cierpi z powodu licznych schorzeń, mogą oni przyjmować więcej niż jeden rodzaj leków antycholinergicznych.

  • Pojedynczy lek antycholinergiczny może nie być tak szkodliwy, ale efekty uboczne i dawki mogą się sumować w przypadku różnych leków. 

  • Dlatego tak ważne jest, aby lekarz dokonał przeglądu wszystkich leków przyjmowanych przez seniora.

  • A jeśli różne leki są przepisywane przez różnych lekarzy, poproś lekarza pierwszego kontaktu o przejrzenie pełnej listy leków, łącznie z lekami dostępnymi bez recepty i suplementami.

  • Może to być również dobra okazja dla lekarza, aby bezpiecznie odstawić leki, które nie są już potrzebne.

JEŚLI POTRZEBUJESZ POMOCY OPIEKUNKI DOMOWEJ

POZNAJ NASZĄ OFERTĘ OPIEKI DOMOWEJ DLA SENIORÓW